Akran Arabuluculuk

“Bir şeyi iki kişi arasında bölüştürmenin en adil yolu, birine porsiyonları belirme hakkının,
bir diğerine ise porsiyonlar arasında seçim hakkının verilmesidir!”

Gustav Stresemann

 

Arabuluculuk genel anlamıyla, en az iki kişi arasındaki herhangi bir çatışma durumunda, çatışan tarafların tarafsız bir üçüncü kişi yardımı ile, sorunlarına her iki taraf tarafından kabul edilebilir bir çözüm bulabilmek için, iş birliği içinde çalıştıkları bir iletişim sürecidir. Diğer bir deyişle “arabuluculuk”, belli prensipleri ve kuralları olan yapısal bir çatışma çözme tekniğidir.

Arabuluculuğun kullanım alanlarından biri olan okul-akran arabuluculuğu, okullarda disiplin olaylarının çözümünde ek olarak uyunabilecek, en az risk içeren alternatif bir çatışma çözme metodudur. Bir öğrencinin diğer bir öğrenciye yardım etme, başka bir deyişle bir öğrencinin, diğer bir öğrencinin yardımı ile sorununu en uygun çözüme kavuşturarak kendini özgür kıldığı bir serüvendir.

Akran arabuluculuk sistemini okullarda uygulayabilmek için, özellikle okulların ortaöğretim ve üzeri sınıflarında okuyan gönüllü öğrencilere “Çatışma Çözme ve Akran Arabuluculuğu Eğitimi” verilmasi gerekir. Bu eğitim ile arkadaşları tarafından sayılan, güvenilen ve kabul gören arabulucular yetiştirilir. Okuldaki bütün öğrencilere arabuluculuk ve akran arabulucular tanıtılır ve öğrenciler ihtiyaçları olduğunda veya başkasının yardıma ihtiyacı olduğunda kime başvuracakları konusunda bilgilendirilirler. Bu aşamadan sonra, en az iki veya daha fazla öğrencinin bir anlaşmazlık yaşaması ya da gruplar arası bir kriz tehlikesi ortaya çıkması durumunda, akran arabulucular devreye girer.

Akran arabuluculuk hizmeti ile öğrenciler arasında yaşanan çatışmaların kavga ve şiddet davranışlarından uzak, yapıcı bir şekilde ele alınması ve tüm tarafların kazanç sağlayacağı kalıcı bir çözüm bulunması hedeflenmektedir. Kimin haklı, kimin haksız olduğunun aranmadığı bu süreçte, çatışan her iki taraf değişime ve her iki tarafın kabul edeceği bir çözüm üretmeye açıktır. Akran arabulucuların görevi ise bu hedef doğrultusunda, üçüncü tarafsız kişiler olarak süreci en iyi şekilde yönetmek ve krizin en kısa zamanda sağlıklı bir şekilde giderilmesine yardımcı olmaktır.

Her iki tarafın kazanç ve gelişme sağladığı bu süreç, öğrencilerin akranlarının yardımı ile kendi sorunlarının çözümünde sorumluluk almaları, dolayısıyla kendi öz disiplinlerini oluşturmalarına da yardımcı olacaktır. Öğrenciler arabuluculuk sürecinde deneyimleyecekleri yöntemler ile, aile ve okul ilişkilerinde yaşadıkları sorunları yapıcı bir şekilde çözmeyi öğrenecek, dolayısıyla kendilerine olan güvenleri artacak, kendilerini daha iyi hissedecek ve eğitim stresiyle daha iyi baş edebileceklerdir.

Kısaca, (akran) arabuluculuk ile öğrenciler, problem ne olursa olsun ve sahip oldukları tüm farklılıklara ve zorluklara rağmen, “birlikte barış içinde yaşam” ilkesince sorunlarını medenice nasıl çözebileceklerini öğrenir ve yaşadıkları problemleri bireysel gelişimleri için bir avantaja dönüştürürler.